Recesja dziąseł to problem, który dotyka wiele osób, niezależnie od wieku. Objawia się cofaniem się dziąseł, odsłaniając korzenie zębów. Często prowadzi to do nadwrażliwości zębów. Nadwrażliwość to uczucie ostrego bólu lub dyskomfortu, które pojawia się przy spożywaniu zimnych, gorących, kwaśnych lub słodkich pokarmów i napojów. Jest to nie tylko uciążliwe, ale może również wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne jamy ustnej. W tym artykule omówimy, jakie są przyczyny recesji dziąseł, w jaki sposób prowadzi ona do nadwrażliwości zębów oraz jak radzić sobie z tym problemem.

Co to jest recesja dziąseł?

Recesja dziąseł polega na cofnięciu się tkanki dziąsłowej, czego skutkiem jest odsłonięcie korzeni zębów. Zdrowe dziąsła pełnią funkcję ochronną, będąc barierą zarówno dla zębów, jak i ich korzeni. Kiedy dziąsła cofają się, korzenie zębów odsłaniają się, a to prowadzi do ich nadwrażliwości. Korzenie są bardziej podatne na działanie bodźców zewnętrznych, takich jak: zimno, ciepło czy słodycze.

Przyczyny recesji dziąseł

Recesja dziąseł może mieć różnorodne przyczyny, w tym:

1. Niewłaściwa higiena jamy ustnej – zbyt agresywne szczotkowanie zębów może prowadzić do uszkodzenia dziąseł i stopniowego ich cofania się.
2. Choroby przyzębia – zapalenie dziąseł i paradontoza są jednymi z głównych przyczyn recesji. Te choroby powodują niszczenie tkanki dziąsłowej oraz kości podtrzymującej zęby.
3. Zgrzytanie zębami (bruksizm) – nadmierne napięcie związane ze zgrzytaniem zębami może prowadzić do osłabienia dziąseł.
4. Genetyka – niektórzy ludzie mają naturalną predyspozycję do recesji dziąseł, niezależnie od higieny.
5. Palenie tytoniu – palenie osłabia tkanki dziąseł, co zwiększa ryzyko ich cofania się.
6. Zmiany hormonalne – zmiany poziomu hormonów, np. w ciąży czy podczas menopauzy, mogą wpływać na stan dziąseł.
7. Nieprawidłowo ustawione zęby – wady zgryzu lub krzywo ustawione zęby mogą prowadzić do nadmiernego nacisku na dziąsła i ich cofania się.

Związek między recesją dziąseł a nadwrażliwością zębów

Kiedy dziąsła cofają się, odsłaniają korzenie zębów, które są bardziej wrażliwe niż korona zęba. Korzeń zęba pokryty jest cementem korzeniowym, który jest znacznie mniej odporny na bodźce zewnętrzne niż szkliwo. W wyniku odsłonięcia korzeni, bodźce takie jak: zimno, ciepło, czy kwaśne pokarmy docierają bezpośrednio do kanalików zębinowych prowadzących do miazgi zęba, gdzie znajdują się zakończenia nerwowe. Stąd nadwrażliwość, która może objawiać się bólem nawet przy codziennych czynnościach, takich jak: picie wody czy mycie zębów.

Jak radzić sobie z nadwrażliwością zębów spowodowaną recesją dziąseł?

Leczenie nadwrażliwości wynikającej z recesji dziąseł wymaga podejścia wieloaspektowego. Oto kilka kroków, które można podjąć, aby złagodzić ten problem:

1. Delikatna higiena jamy ustnej

Zbyt agresywne szczotkowanie zębów może przyspieszać recesję dziąseł i zwiększać nadwrażliwość. Używaj szczoteczki z miękkim włosiem i stosuj delikatne, okrężne ruchy podczas mycia zębów. Unikaj nacisku i używania pasty do zębów o zbyt dużej ścieralności.

2. Stosowanie pasty do zębów na nadwrażliwość

Na rynku dostępne są specjalne pasty do zębów przeznaczone do zębów nadwrażliwych. Te pasty zawierają składniki, takie jak: fluorek sodu, azotan potasu lub hydroksyapatyt, które pomagają uszczelniać odsłonięte kanaliki zębinowe, zmniejszając nadwrażliwość. Regularne stosowanie takiej pasty może przynieść ulgę.

3. Profesjonalne zabiegi fluoryzacyjne

Stomatolog może zastosować profesjonalne preparaty z fluorem, które pomagają wzmocnić zęby i zmniejszyć nadwrażliwość. Fluor tworzy warstwę ochronną na powierzchni odsłoniętych korzeni, co zmniejsza odczuwanie bólu.

4. Chirurgiczne przeszczepy dziąseł

W przypadku zaawansowanej recesji dziąseł, stomatolog może zalecić zabieg przeszczepu dziąseł. Polega on na pobraniu tkanki dziąsłowej z innej części jamy ustnej (najczęściej z podniebienia) i wszczepieniu jej w miejsce cofniętych dziąseł. Zabieg ten może znacznie poprawić estetykę uśmiechu. Jednakże przede wszystkim zabezpieczyć odsłonięte korzenie i zmniejszyć nadwrażliwość.

5. Zwalczanie przyczyn recesji dziąseł

Ważnym elementem leczenia nadwrażliwości spowodowanej recesją dziąseł jest zidentyfikowanie i eliminacja przyczyn problemu. Jeśli recesja jest wynikiem choroby przyzębia, niezbędne może być wdrożenie leczenia paradontozy. W przypadku bruksizmu zaleca się stosowanie specjalnych szyn na noc, które chronią zęby przed zgrzytaniem.

6. Unikanie drażniących pokarmów i napojów

Aby zminimalizować dyskomfort związany z nadwrażliwością, warto ograniczyć spożycie pokarmów, które mogą nasilać dolegliwości. Zimne, gorące, kwaśne i słodkie produkty często wywołują ból w przypadku nadwrażliwych zębów. Unikaj również kwaśnych napojów, takich jak soki cytrusowe, które mogą przyspieszać erozję odsłoniętej zębiny.

Zapobieganie recesji dziąseł i nadwrażliwości zębów

Profilaktyka recesji dziąseł jest niezbędna, aby uniknąć nadwrażliwości. Oto kilka podstawowych zasad, które pomogą w zapobieganiu tym problemom:

• Regularne wizyty kontrolne u stomatologa – regularne badania pozwalają wykryć wczesne objawy recesji dziąseł i podjąć działania naprawcze, zanim problem się pogłębi.
• Prawidłowa technika szczotkowania – nauka delikatnej, ale skutecznej techniki szczotkowania zębów jest bardzo ważna, aby zapobiegać mechanicznym uszkodzeniom dziąseł.
• Unikanie palenia – palenie papierosów przyczynia się do pogarszania stanu dziąseł i powinno być unikanie dla zachowania zdrowia jamy ustnej.

Recesja dziąseł i nadwrażliwość zębów to często współistniejące problemy, które mogą znacznie obniżyć komfort życia. Ważne jest, aby w przypadku pojawienia się pierwszych objawów skonsultować się ze stomatologiem, który pomoże dobrać odpowiednią strategię leczenia. Poprzez właściwą higienę jamy ustnej, zastosowanie odpowiednich past do zębów oraz unikanie szkodliwych nawyków można skutecznie radzić sobie z nadwrażliwością i chronić swoje dziąsła na przyszłość.